Na prostoru planina Golije i Radočela ustanovljen je Park prirode „Golija“ Uredbom Vlade Srbije iz jula 2001. godine koji je svrstan u prvu kategoriju zaštite kao prirodno dobro od izuzetnog značaja, na 751.830 m2.
Golija je jedna od najlepših i šumama najbogatijih planina u Srbiji. Nalazi se 40 km jugozapadno od Ivanjice i 32 km severno od Novog Pazara. Ograničena je dolinom Ibra na istoku, Raške i Ljudske reke na jugu, Moravice na zapadu i središnjim delom reke Studenice na severu i severozapadu i pripada unutrašnjoj zoni Dinarskog planinskog sistema.
Reljef je razuđen sa plodnim zemljištem, bogatim i raznovrsnim biljnim i životinjskim svetom, izuzetnom očuvanošću izvornih prirodnih i kulturnih vrednosti. Golija slobodno može nositi epitet vazdušne banje u kojoj se razlikuju tri klimatska pojasa.
Na Goliji se nalazi izvorište Moravice i Studenice. Pored reka, na Goliji su značajna i jezera. Jezero na Okruglici „Nebeska suza“ nastalo je posle jednog zemljotresa u Rumuniji 1974. godine. Jezero ispod Crepuljnika, koje je potpuno zaraslo u tresavsku vegetaciju nosi naziv „Košaninovo jezero“. Ime je dobilo po poznatom botaničaru, akademiku Dr Nedeljku Košaninu. Zanimljiv fenomen vezan je za ovo jezero: kada su kišni dani nivo vode u jezeru opada, a kada je sunčano vreme jezero nadolazi. Inače, jezero je gotovo potpuno zaraslo u travu i tresavsku vegetaciju. Za Tičar jezero vezuje se i naučni rad Dr Nedeljka Košanina i Radovana Ršumovića. Dajićko jezero je tresetište koje se polako pretvara u baru.
Obrasla je bukovom šumom na severnim, severoistočnim i istočnim ekspozicijama. Zanimljivi su varijeteti smrče koji neodoljivo podsećaju na omoriku, a dva takva primerka rastu pored Golijske reke i zaštićeni su. Šume su bogate šumskim voćem (borovnica, jagoda, malina, kupina, ribizla i ogrozd).
Do sada je na Goliji zabeležena 1 091 vrsta živog sveta. Na Goliji se mogu sresti i vukovi, lisice, divlje svinje, medvedi, jazavci, jeleni i zečevi. Golija sa planinom Tarom predstavlja refugijum tercijarne flore u Srbiji i značajna je kao centar genetske, specijske i ekosistemske raznovrsnosti na Balkanu i u Evropi.
U podnožju Golije nalaze se ostaci srpske srednjovekovne države: prestonica Ras, gradovi Maglič i Brvenik, manastiri Sopoćani, Đurđevi Stupovi i Studenica. Manastir Studenica je jedna od najvrednijih građevina u stvaralaštvu srpskog naroda i jedno od najznačajnijih središta srednjovekovnih zbivanja. Od 1986. godine nalazi se na listi UNESKO-a kao objekat svetske kulturne i prirodne baštine.
U granicama parka prirode Golija do sada su zaštićeni:
- Strogi prirodni rezervat Jankov kamen;
- Strogi prirodni rezervat iznad ljutih livada;
- Prirodni prostor oko nepokretnog kulturnog dobra manastira Studenica i
- Spomenik prirode Stablo Zelenike u porti manastira Studenica.
Sačuvajmo zajedno prirodne lepote i resurse naše Srbije!
